Termin “ananas” pojawił się w języku polskim w XVI wieku. Pochodzi z hiszpańskiego ananasa, który zapożyczył go od słowa “nana” w Tupi-Guarani (rdzenny język Brazylii), którego znaczeniem jest “wyborny owoc”.
Ananas pochodzi z Paragwaju i południowej Brazylii. Mogła zostać udomowiona tysiące lat temu przez Indian Tupi-Guarani. Indianie Tupi-Guarani rozpowszechniliby go w Ameryce Południowej i Środkowej, podczas gdy Indianie Karaibscy, znakomici nawigatorzy, założyli go na Gwadelupie i innych wyspach karaibskich.
Krzysztof Kolumb odkrył ten owoc w 1493 roku. Kiedy wylądował w Ameryce, uprawiany ananas różni się od dzikiego ananasa na wiele sposobów. Indianie byli już bardzo dobrze zaznajomieni z cyklem życia i uprawą tego owocu. Od tego czasu europejskie i amerykańskie badania nad ananasem nie doprowadziły do znaczącej poprawy jego wielkości, smaku, jednolitości itp.
Hiszpanie i Portugalczycy wprowadzili ananasa do Hiszpanii, Filipin, Chin, Afryki i Indii. Pod koniec XVI wieku była uprawiana w prawie wszystkich regionach tropikalnych świata. Umiarkowane kraje Europy próbowały produkować go w szklarniach, ale eksperyment okazał się nieekonomiczny. Tajlandia, Filipiny, Brazylia, Chiny, Indie i Nigeria są głównymi światowymi producentami ananasów.
Ananas: kilka owoców w jednym.
Botanicznie rzecz biorąc, ananas nie jest owocem, ale mnogością jagód, które uformowały się po stopieniu się kwiatów na kłosie. Każde z “oczu” lub wybrzuszeń na skórce jest jagodą, a więc owocem.
Istnieje kilka dzikich gatunków ananasów. Dwie z nich (A. bracteatus i A. fritzmuelleri) są uważane za przodków gatunku uprawnego, ale ich owoce nie są jadalne. Spośród wielu wyselekcjonowanych odmian, tylko kilka jest uprawianych komercyjnie.
Zdecydowanie najbardziej rozpowszechnioną odmianą jest ‘Smooth Cayenne’ (stanowi ona 70% światowej produkcji i 95% produktów przetworzonych). Jednak odmiana “Hawajskie złoto”, wybrana przez hawajski Instytut Badań nad Ananasami, zdobywa coraz większą popularność na naszych rynkach. Słodszy i mniej kwaśny niż “Cayenne Lisse”, szczególnie nadaje się do spożycia świeżych owoców.
Ananas jest również uprawiany ze względu na wysoką zawartość bromeliny. Oprócz zastosowań terapeutycznych (patrz nasz arkusz informacyjny Bromelaina), enzym ten ma wiele zastosowań przemysłowych, od kruszenia mięsa po garbowanie skóry i stabilizowanie farb lateksowych. Ponadto z liści niektórych wybranych do tego celu odmian ekstrahuje się włókna do produkcji lin, siatek, koszy, a także drobnego papieru i tkanin.
