Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.) to gatunek krzewu powszechnie występujący na terenie Europy, Azji, spotykany także na północnych terenach Afryki. Osiąga wysokość do 15 metrów, jego kora jest ciemnoszara, a igły kłujące, zielone i błyszczące. Często jest uprawiany jako roślina ozdobna.
Jałowiec w walce ze słowiańskimi demonami
Jego nazwa pochodzi stąd, że jest to roślina o niewielkich wymaganiach i była w stanie rosnąć na kompletnie jałowych glebach. Mieszkańcy wiosek, którzy obawiali się ataku zmor, strzyg, południc i innych słowiańskich demonów palili gałązki jałowca, aby uchronić się przed ich atakami. Ponadto, w noc andrzejkową panny mogły dowiedzieć się co nieco na temat swojego przyszłego męża. Wystarczyło równo o północy zerwać gałązkę jałowca z lasu, przynieść ją do domu i sprawdzić, czy gałązka jest zielona (taka gałązka wróżyła poślubienie kawalera), zbrązowiała (wdowca), czy też uschnięta (to oznaczało ożenek ze starym dziadem).
Wykorzystanie jałowca w kuchni
Szyszkojagoda jałowca (Juniperi galbalis) jest stosowana od dawna w polskiej kuchni jako przyprawa. Dzięki swoim właściwościom ułatwiających trawienie stanowił niezbędny element biesiad, na których stoły uginały się pod nadmiarem tłustego i ciężkostrawnego jedzenia. Także i dziś jest składnikiem różnych alkoholi, potraw z dziczyzną, pieczeni bigosów, pasztetów, kiszonej kapusty i wielu innych.
Jałowiec i jego rola w lecznictwie
Jako surowiec farmaceutyczny wykorzystywane są również szyszkojagody jałowca, z których pozyskuje przede wszystkim olejki eteryczne (pineny, terpnen-4-ol, mircen, sabinen), flawonoidy, garbniki i żywice. Wykazuje przede działanie moczopędne i antyseptyczne, dzięki czemu stanowi istotny element w walce ze stanami zapalnymi dróg moczowych. Ponadto jest stosowany w takich schorzeniach jak zaburzenia trawienia, bóle reumatyczne, łupież, cellulit.
Bezpieczeństwo stosowania
Ze względu na brak odpowiednich badań jest przeciwwskazany dla kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz dzieci poniżej 18 roku życia. Ponadto, nie powinny stosować go osoby u których stwierdzono ciężkie choroby nerek, w tym śródmiąższowe i odmiedniczkowe zapalenie nerek. W przypadku przedawkowania mogą wystąpić bóle w obrębie układu moczowo-płciowego, białkomocz, krwiomocz, skurcze macicy (choć poronienia należą do rzadkości).
moc natury