Jednym z najprostszych i najłatwiejszych do zrozumienia planów dietetycznych, na które natknąć się można na stronach związanych z odchudzaniem, jest dieta 1000 kcal. Polega ona na radykalnym zmniejszeniu ilości spożywanych kilokalorii. Obiecywane efekty są spektakularne.
Według zapewnień można w ten sposób stracić 1-2kg w zaledwie jeden tydzień. Jednak wraz z postępem z nauki, pojawiły się poważne zastrzeżenia do tak radykalnej diety. Biorąc pod uwagę wiarygodne badania i wiele lat doświadczenia, można już bezapelacyjnie stwierdzić, że dieta 1000 kcal nie nadaje się do stosowania przez młodzież i osoby dorosłe.
Takie ograniczenia kalorii prowadzą do poważnych niedoborów oraz skrajnego wymęczenia organizmu. Co więcej, nawet jeśli uda nam się wytrwać z takim jadłospisem kilka tygodni, ostatecznie najczęściej kończy się to efektem jojo, a nierzadko również pojawieniem się różnego rodzaju zaburzeń odżywiania.
Dla kogo jest dieta 1000kcal?
CPM, czyli całkowita przemiana materii dla dorosłej osoby waha się od 1700-2000 dla mało aktywnej kobiety, do 2100-2200 dla nieaktywnego mężczyzny. Osoby w okresie dojrzewania mają nawet o kilkaset kilokalorii większe zapotrzebowanie energetyczne. Przedstawione widełki są bardzo orientacyjne.
W rzeczywistości CPM zależy nie tylko od wieku i płci, ale również wzrostu, wagi, składu ciała oraz współczynnika aktywności fizycznej. W praktyce dzienne zalecane spożycie energii należy rozpatrywać indywidualnie. Wartość tę można obliczyć dzięki dostępnym w internecie kalkulatorom, które wykorzystują opracowane naukowo wzory uwzględniające wszystkie parametry. Po jeszcze dokładniejszą poradę można sięgnąć do dietetyka, korzystając z konsultacji stacjonarnej lub online.
Nawet uwzględniając najniższe średnie CPM dla kobiet, można łatwo zauważyć, że dieta 1000 kcal dostarcza ledwie połowę faktycznego zapotrzebowania organizmu. Jest to ilość zdecydowanie za mała, by zaspokoić chociażby najbardziej podstawowe potrzeby. Już krótkotrwałe stosowanie takiej głodówki prowadzi do powstania dużych deficytów, nie tylko energetycznych, ale również związanych ze zbyt małym spożyciem poszczególnych makroskładników, witamin i soli mineralnych.
Zatem dla kogo jest dieta 1000 kcal? Tyle kilokalorii zaspokaja potrzeby dziecka w wieku 1-3 lata! Pod żadnym warunkiem nie nadaje się natomiast dla nastolatki czy dorosłej kobiety.
Jakie zagrożenia wynikają z diety 1000kcal?
Wiele osób, które bardzo chcą pozbyć się zbędnych kilogramów, z przymrużeniem oka patrzą na ostrzeżenia przez zbyt dużym deficytem kalorycznym. Przecież właśnie o to im chodzi – szybki efekt, chwila „męki” i po sprawie. Jednak tak znaczne ograniczenie podaży energii wywołuje wiele skutków w organizmie, a utrata tkanki tłuszczowej jest tylko jednym z nich. W momencie pojawienia się takiego deficytu, w organizmie włącza się swego rodzaju lampka alarmowa.
Nasz mózg postrzega tę sytuacje jako stan bezpośredniego zagrożenia (zresztą zupełnie słusznie). Sprawia to, że w naszym organizmie włączają się swego rodzaju pierwotne mechanizmy obronne. Nieświadomie zaczynamy coraz mniej się ruszać, aby oszczędzić energię. Przejawia się to np. tym, że podczas nauki przestajemy odruchowo tupać nogą, chociaż do tej pory to robiliśmy.
Podczas pracy nie pstrykamy długopisem, a wiążąc sznurówki siadamy na schodku zamiast ukucnąć lub schylić się. Wszystkie te czynności wydają się prozaiczne, jednak to one w dużej mierze decydują o naszym zapotrzebowaniu energetycznym. Takie nieświadome aktywności zwiększają nasze CPM nawet o kilkaset kalorii (chociaż jest to bardzo indywidualne).
Stosując dietę 1000 kcal, zmniejszamy zatem nasze zapotrzebowanie energetyczne, gdyż nasz organizm rezygnuje z tego typu odruchowych czynności. Jednak nie jest to najpoważniejszy skutek stosowania diety 1000 kcal. Zbyt duży deficyt kaloryczny bardzo negatywnie wpływa na naszą gospodarkę hormonalną. Zaburzeniom ulegają przede wszystkim wydzielanie hormonów płciowych oraz hormonów głodu i sytości. Cierpią również mechanizmy wydzielania insuliny i glukagonu, a także hormonów tarczycy. Częstym efektem przebywania na diecie 1000 kcal jest utrata miesiączki u kobiet. Jest to stan potencjalnie niebezpieczny, który jeśli nie zostanie szybko opanowany, może prowadzić do poważnych i trwałych zaburzeń.
Natychmiastowe zwiększenie podaży kalorii prowadzi najczęściej do naturalnego przywrócenia miesiączkowania. Zaniedbanie tego sygnału skutkuje natomiast zaburzeniami płodności, zwiększoną łamliwością kości, rozdrażnieniem oraz ogólnym osłabieniem. Ogólnie do sygnałów oznaczających zbyt duże ograniczenie podaży kalorii należą właśnie zaburzenia miesiączkowania, jak również senność, wypadanie włosów i paznokci, ciągłe myślenie o jedzeniu, pogorszenie jakości snu oraz ciągłe uczucie stresu.
Podsumowując, dieta 1000 kcal nadaje się dla małych dzieci, a nie dla dorosłych osób! Odchudzanie się w ten sposób nigdy nie jest bezpieczne. W najlepszym razie skończy się zwyczajnym niepowodzeniem, a w najgorszym może doprowadzić do zaburzeń odżywiania czy też bezpłodności.
Trzeba umieć znaleźć równowagę