W życiu codziennym kawa jest powszechnie stosowanym rodzajem budzika, pozwalającego na otrząśnięcie się z rana z resztek snu. Dla ludzi traktujących kawę tylko w ten sposób nie zawsze ważne są procesy, które poprzedzają pojawienie się w ich porannym menu małej czarnej. Są jednak wśród nas miłośnicy kawy, dla których takie aspekty są niezmiernie istotne i mają nierzadko decydujący wpływ na to, jaką kawę dany kawosz preferuje.
Co buduje smak i aromat kawy?
Stopnień wypalania ziaren kawy jest jednym z ważnych zagadnień baristycznych. Oczywiście istotne są również:
- rodzaj kawy,
- stopień zmielenia ziaren,
- sposób parzenia,
ale wszystko zaczyna się tak naprawdę od wypalenia kawy. To właśnie ono w bardzo dużej mierze nadaje kawie odpowiedniej barwy oraz smaku. Jeśli więc na co dzień rozsmakowujesz się w swojej ukochanej arabice, to dowiedz się o niej więcej. To nie to samo, co rozpuszczalna kawka o poranku. To znacznie więcej!
Palenie kawy to zresztą nie tylko smak i zapach, czym delektujemy się, popijając kawę, ale również zawartość kofeiny. W tym wypadku im kawa wypalana jest krócej, tym smak ma bardziej kwaskowy i więcej zawiera kofeiny. Przy dłuższym wypalaniu uzyskiwany jest natomiast głębszy, czekoladowo-orzechowy aromat i smak, a kawa pod tym względem zyskuje na goryczkowej mocy. W procesie obróbki kawy to wypalenie decyduje o tych walorach najbardziej, ale trzeba również wiedzieć, że sposób jej wypalania zależny jest również od jej gatunku.
Jak wypalana jest kawa?
Sam proces palenia kawy jest przeprowadzany i nadzorowany przez doświadczone osoby, które doskonale wiedzą, z jakim gatunkiem kawy mają do czynienia i jakie walory kolorystyczne, smakowe oraz zapachowe pragną uzyskać. Dzięki doświadczeniu tych osób efekty wypalania ziaren w konkretny sposób są powtarzalne, a smakosze kawowych trunków otrzymują znaną dla siebie kawę o ulubionym smaku, kolorycie i aromacie. Ziarna muszą być przetrzymywane w specjalnych piecach przez dokładnie wyliczony czas, a następnie odpowiednio schłodzone na tackach.
Jakie są rodzaje palenia kawy?
Sposobów wypalania ziaren kawowca jest wiele, czasem poszczególni bariści opracowują własne metody, jednak wyróżniamy cztery klasyczne i powszechne sposoby wypalania kawy.
- Jasno palona kawa
Kawa jasno palona nabiera koloru podobnego do cynamonu, jest to więc kawa o kolorze nomen omen kawy z mlekiem, czyli lekko brązowa. Ma smak lekki i naturalny, ale jednocześnie zawiera najwięcej kofeiny, kolor więc jest w tym wypadku mylnym wskaźnikiem rzeczywistej mocy. W smaku tego rodzaju kawy wyczuwalne są nuty cytrusów.
- Średnio palona kawa
Kawa średnio palona uważana jest za kawę najbardziej zbilansowaną pod względem zawartości kofeiny i smaku. Nie jest przy tym ani gorzka, ani kwaśna, gdyż przy dłuższym wypalaniu traci kwaskowe nuty. Ten rodzaj kawy doskonale sprawdzi się do ekspresu.
- Średnio ciemno palona kawa
Kawa średnio ciemno palona ma już ziarna stosunkowo ciemne, a ponadto mocniejsze wypalenie wytrąca z niej naturalne oleje, przez co ziarna uzyskują delikatny połysk. Smak staje się mocniejszy, z nutami gorzkiej czekolady i lekko pikantny. Zawartość kofeiny jest jednak już znacznie obniżona.
- Ciemno palona kawa
Kawa ciemno palona ma już wyraźny połysk i ciemnobrązowy kolor. Ma najintensywniejszy aromat, a jednocześnie najmniejszą zawartość kofeiny. Gorzka czekolada jest w smaku dominująca, ale jednocześnie jest to ten rodzaj kawy, który przez producentów jest najczęściej „uszlachetniany”. Chodzi bowiem o to, że mocne wypalenie prowadzi do zatracenia cech charakterystycznych dla danych ziaren w odniesieniu do ich pochodzenia, czy sposobu uprawy. W tym rodzaju kawy można spotkać napoje m.in. o smaku waniliowym.
Czy stopień palenia kawy ma wpływ na sposób jej parzenia?
Odpowiedź na takie pytanie brzmi: owszem, od sposobu palenia może być uzależniony sposób parzenia, ale… Kawy średnio palone mogą być przygotowywane w sposób dowolny, włącznie z najbardziej prymitywnym sposobem, czyli poprzez zalanie kawy wrzątkiem. Dla kaw ciemno palonych najlepszy będzie ekspres ciśnieniowy, a dobrze się sprawdzi również kawiarka, ale najbardziej wymagająca jest kawa jasno palona. Żeby móc uzyskać prawdziwie kwaskowy smak i wydobyć z kawy pełną zawartość kofeiny potrzebny będzie chemex lub drip.