Choć Święta Bożego Narodzenia są każdego roku, to jednak nie zależnie od tego każdego roku wywołują w nas dreszczyk bardzo miłych emocji, a zwłaszcza wtedy, gdy myślimy o wigilii. Przygotowywaniem menu wigilijnego zajmują się zwłaszcza kobiety, lecz to nie znaczy, że mężczyźni nie pomagają a bywa, że i sami przygotowują niektóre dania na wigilijny i świąteczny stół.
Wigilia na stole
Wieczerza wigilijna rządzi się swoimi prawami. Bezwarunkowo musi być wtedy stół przykryty odświętnym obrusem, a najlepiej, gdy jest on śnieżnobiały. Uroczysta zastawa stołowa wyciągana niejednokrotnie raz do roku również dodaje powagi i niepowtarzalnego uroku tej wyjątkowej kolacji. Na stole palą się świeczki, przyciąga wzrok stroik świąteczny, a opłatek leżący na talerzyku zajmujący centralne miejsce na stole.
Stół wigilijny przyciąga wzrok, gdyż gromadzi się na nim dwanaście pysznych i niecodziennych dań, bo niektóre z nich spożywane są często tylko raz do roku i właśnie podczas wieczerzy wigilijnej, jak na przykład smażony karp lub przygotowywana na Podlasiu kutia.
O smażonym karpiu nie musowo się rozwodzić, gdyż jest przygotowywany w wielu polskich domach, lecz kutia rzadko gości na stołach w innych niż Podlasie regionach Polski i dlatego nie jest masowo znana. Kutia jest tradycyjną potrawą na stół wigilijny zwłaszcza w kuchni rosyjskiej, litewskiej, ukraińskiej i białoruskiej, jak i polskiej kuchni na kresach Polski, czyli na Podlasiu i Lubelszczyźnie. Przyrządzana jest z ziaren pszenicy, miodu, maku i różnych bakalii.
Na wigilijnym podlaskim stole muszą bezwarunkowo znaleźć się drożdżowe i słodkie racuchy smażone przeważnie na lnianym oleju. Do innych tradycyjnych podlaskich dań wigilijnych należą pierogi z kapustą i grzybami, które stanowią jedno z dań we wszystkich polskich domach, w których przygotowuje się wigilię. Specjalne miejsce na Podlasiu zajmuje wigilijny kulebiak, który również pochodzi z kuchni kresowej. Kulebiak jest to pieczony, duży pieróg, który na wigilię nadziewany jest kapustą z grzybami, lecz na inne dni w roku może być nadziewany różnym farszem. Na podlaskim wigilijnym stole pojawia się również kasza gryczana z grzybowym sosem, barszcz z grzybami, kluski z makiem.
I jak wszędzie istnieje tradycja 12 postnych dań, których bezwarunkowo na kolacji wigilijnej należy przynajmniej spróbować. I jeszcze jedno jest wspólne da całej Polski, a mianowicie to, że menu wigilijne we wszystkich regionach naszego kraju niezależnie od tego, czy jest to kuchnia podlaska, czy jakakolwiek inna musi być tradycyjne, smaczne i proste.
Co znaczy “Wigilia”?
Samo słowo “Wigilia” pochodzi z języka łacińskiego i oznacza po prostu czuwanie, oczekiwanie na narodzenie Syna Bożego Jezusa Chrystusa. Wigilia poprzedza Święta Bożego Narodzenie.
W Polsce Święta Bożego Narodzenia zaczęto uroczyście obchodzić od samego początku, czyli od przyjęcia Chrześcijaństwa w dziesiątym wieku. Lecz samą Wigilię wprowadzono do stałej tradycji dopiero w osiemnastym wieku, kiedy to zaczęto przygotowywać uroczystą kolację wraz z postnymi daniami znajdującymi swoje miejsce na udekorowanym stole.
Podlasie
Nie trzeba zapominać też, że Podlasie jest osobliwym miejscem w Polsce, gdyż jest to region dwóch wyznać, jakimi są Katolicyzm i Prawosławie. Ludzie wyznający jedno i drugie wyznanie mieszkają blisko siebie, to tradycje świąteczne w sposób naturalny przenikają się nawzajem. Lecz pomiędzy tymi dwoma wyznaniami istnieją również różnice. A głównie ta, że Święta Bożego Narodzenia w Katolicyzmie obchodzone są od 24 grudnia według kalendarza gregoriańskiego, a w Prawosławiu według kalendarza juliańskiego i rozpoczynają się 6 stycznia, czyli wtedy, gdy Katolicy obchodzą Święto Trzech Króli
Prawosławie to również chrześcijaństwo.