Psianka podłużna to roślina jednoroczna, z rodziny psiankowatych. Najczęściej używaną nazwą to bakłażan lub oberżyna. Inne nazwy to gruszka miłosna, jajko krzewiste, bakman. Bakłażan często mylony jest z kabaczkiem, należy do tej samej rodziny co ziemniaki, pomidory, papryka czy tytoń. Istnieje wiele odmian różniących się wielkością i kolorem. Owoc bakłażana to fioletowa, żółta, pomarańczowa lub zielona, soczysta jagoda o pachnących, pięciopłatkowych kwiatach, długiej łodydze, która w zależności od odmiany bywa pokryta kolcami. Charakteryzuje się lekko gorzkawym smakiem i twardą skórą. Bakłażan to roślina uprawiana w tropikach i subtropikach na całym świecie. Do wzrostu potrzebuje wysokiej temperatury, 20-30 stopni Celsjusza, jest wrażliwy na niedobór wody.
Pierwsze informacje o uprawach bakłażana pochodzą ze starożytnych Chin z 500 p.n.e. Prawdopodobnie roślina uprawiana była wcześniej w Azji Południowej. Do Hiszpanii, oberżyna sprowadzona została przez Maurów, muzułmańskich mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego. Ojczyzną bakłażana są Indie, gdzie nazywany jest „Królem” warzyw, w Afryce Subsaharyjskiej stanowi główny składnik pożywienia ubogiej ludności. Największym producentem bakłażana są Chiny, Turcja, Indie, Egipt, Japonia, Włochy.
Bakłażan, ciepłolubne warzywo, do Polski dotarł w XV wieku z Indii jako roślina ozdobna, wykorzystywana do dekoracji potraw. By przyspieszyć zbiory, w chłodniejszych rejonach Europy, w tym w Polsce oberżyna uprawiana jest najczęściej w tunelach foliowych i szklarniach.
Bakłażan w kuchni.
- Ajvar z pieczonej papryki i bakłażana
- Roladki z faszerowanego bakłażana
- Badridżani roladki z bakłażana po gruzińsku
- Pieczony bakłażan z ciecierzycą i dipem
- Pizza Vegetariana. Pizza wegetariańska
Bakłażan i jego właściwości.
Bakłażan nazywany jest warzywem, w znaczeniu botanicznym to owoc, a dokładniej jagoda. Posiada cenne właściwości odżywcze, dostarcza 24 kalorie na 100 g owocu, 91,9% wody, 0,98 g białka i 3 g błonnika. Roślina obfituje w witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witaminy C, E i K, wapń, fosfor, potas, magnez, żelazo, miedź, mangan oraz śladowe ilości kwasu foliowego i niewielkie ilości sodu. Bakłażan to bogactwo przeciwutleniaczy, które są niezbędne do prawidłowego działania organizmu i ochrony przed wieloma chorobami. Bakłażan to roślina o wielu wartościach prozdrowotnych.
Bakłażan – właściwości zdrowotne.
- Zawiera składniki odżywcze, które chronią komórki mózgowe przed uszkodzeniem, a tym samym wzmacniają pamięć i koncentrację.
- Wspomaga trawienie. Podczas trawienia błonnik wpływa na produkcję soków trawiennych, co poprawia rozkład i przyswajalność pokarmów. Bakłażan wspiera zdrowie pęcherzyka żółciowego.
- To skuteczny środek przeczyszczający, popularny na zaparcia.
- Bakłażan to bogactwo kwasu foliowego oraz aktywnych metabolitów. Niedobór witaminy B9 może doprowadzić do zaburzeń układu krwionośnego.
- W diecie poprawia pracę serca, zapobiega chorobom układu krążenia, wpływa na obniżenie cholesterolu.
- Wykazuje właściwości pomocnicze w leczeniu chorób nowotworowych. Bakłażan zawiera flawonoidy, karotenoidy, resveratrol fitosterole, które obniżają ryzyko zachorowania na nowotwory (ekstrakty ze skóry bakłażana).
- Wspomaga nerki w pozbywaniu się nadmiaru soli i wody z organizmu poprzez zwiększone wydalanie moczu.
- Wspomaga odchudzanie, zawiera znikomą ilość tłuszczów i znaczną ilość błonnika, który zapewnia uczucie sytości.
- Jest zalecany szczególnie dla osób chorujących na cukrzycę typu 2. Ważna jest jednak konsultacja z lekarzem.
- W diecie w naturalny sposób pobudza układ poznawczy, poprawia funkcje myślowe.
- Zawiera nasuninę, silny antyoksydant, przeciwutleniacz. Nasunina jest silną substancją antystarzeniową.
- Jest warzywem bogatym w żelazo, którego niedobór prowadzi do anemii.
- Polecany jest przy kuracji antybiotykowej, ma właściwości detoksykacyjne.
Bakłażan w kuchni używany jest na całym świecie, jest smacznym dodatkiem do wielu dań. Jest szczególnie popularny w kuchni bliskowschodniej, indyjskiej, greckiej, francuskiej i chińskiej. Sól, pieprz, świeży lub granulowany czosnek, świeża lub suszona papryka, suszone zioła, ziele angielskie, liść laurowy to dodatki dzięki którym, bakłażan staje się aromatyczny i wzmacnia smak wielu potraw. Wspaniale smakuje grillowany, w cieście, delikatnie pieczony, duszony. Bakłażan sprawdza się jako marynata, dodatek do sałatek, faszerowany, łączony z mięsem, rybami, makaronem, warzywami lub w tostach. Pasta z pieczonego bakłażana, tradycyjna potrawa Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki jest nie tylko bardzo smaczna, ale i bardzo zdrowa.
Ciekawostki o bakłażanie
- Ze względu na ciężkostrawność nie zaleca się podawać bakłażana dzieciom i kobietom w ciąży.
- Bakłażan zawiera solaninę, związek toksyczny powodujący zatrucie pokarmowe. Po obróbce termicznej toksyna przestaje być szkodliwa. Należy jednak pamiętać, by skracać czas obróbki, ograniczając w ten sposób utratę cennych składników odżywczych.
- Często jest dodatkiem do tłustych mięs, gdyż wspomaga trawienie. Bakłażan zawiera dwa razy więcej błonnika niż jabłko.
- Przed obróbką termiczną należy go pokroić, posolić i zostawić na kilka minut by utracił goryczkę.
- Najlepszym miejscem do przechowywania bakłażana jest lodówka.