Bazylia pospolita (Ocimum basilicum L.) jest rośliną jednoroczną z rodziny jasnotowatych. Jest to krzew o niewielkich rozmiarach i zielonych, jadalnych liściach. Występuje tylko w uprawach i liczy ponad 150 odmian. Można ją hodować w doniczkach i w ogrodzie na rabatach. Kwiaty bazylii są miododajne. Roślina pochodzi z Azji Południowej i tropikalnych terenów Afryki. Okres kwitnienia bazylii to przełom lipca i sierpnia. Zioło charakteryzuje się przyjemnym smakiem i silnym, cytrusowym aromatem.
W Polsce znana jest pod nazwą bazylia wonna, bazyliszka polska, bazylijka zwyczajna, bazylek ogrodowy. Najpopularniejsze odmiany to bazylia cytrynowa, bazylia czerwona, bazylia cynamonowa, bazylia pospolita i bazylia grecka. Wykorzystywana jest na całym świecie jako aromatyczna przyprawa, roślina ozdobna, zioło lecznicze oraz jako lekarstwo.
Greckie określenie bazylii Basileus oznacza słowo król. Dawniej wierzono, że tylko władca może zerwać zioło. Hodowana była w starożytnym Rzymie, słowo Basilescus oznaczało bazyliszka. Była magiczną rośliną przeciwko bestii. W Europie pojawiła się za panowania Aleksandra Macedońskiego. W kulturze chrześcijańskiej, według ksiąg biblijnych, bazylia wyrosła w pobliżu grobu Jezusa, po jego zmartwychwstaniu. W Polsce znana była od XVI wieku. W nowożytnej Francji bazylia poświęcona była św. Annie, patronce ogrodników.
Lecznicze składniki bazylii:
- Cyneol – składnik zapachowy.
- Cytral, limonen – związki przypominające zapach cytryny.
- Linalol – należący do grupy terpenów.
- Terpinen wykazuje działanie przeciwgrzybicze, antybakteryjne, przeciwzapalne, antyseptyczne.
- Metylochawikol i eugenol – łagodzi nerwobóle głowy.
Bazylia to cenne źródło mikro i makroelementów takich jak saponiny, garbniki (5%), flawonoidy, substancje gorzkie. Jest źródłem witamin A, E, C, zawiera sole mineralne, olej tłusty bogaty w oksykwasy tłuszczowe, kwas foliowy.
Bazylia i jej właściwości zdrowotne.
- Bazylia działa przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, obniża temperaturę, rozgrzewa organizm, pobudza pracę serca.
- Świeże liście bazylii przyspieszają odnowę skóry. Używane zewnętrznie łagodzą ukąszenia owadów.
- Wywar z bazylii łagodzi dolegliwości stomatologiczne, odświeża błony śluzowe.
- Bazylia wspomaga układ odpornościowy w przeziębieniach i grypie.
- Napar z bazylii pomaga przy niestrawnościach, kolkach i wzdęciach. Działa rozkurczowo, redukuje nadmiar gazów z organizmu.
- Olejki eteryczne są pomocne w procesie trawienia, zwiększają wydzielanie soków trawiennych, ułatwiają przemianę materii.
- Roślina ma działanie moczopędne.
- Zioło jest bogate w witaminę A, C, B5 oraz składniki mineralne wapń i magnez.
- Olejki aromatyczne bazylii mają działanie uspakajające i relaksujące, poprawiają nastrój.
- Woda ze świeżą bazylią łagodzi skurcze żołądka, zapobiega nudnościom i wymiotom.
Bazylia w kosmetyce.
Z ziela bazylii pozyskuje się substancję leczniczą, olejek bazyliowy o barwie lekko żółtej i silnym, korzenno-kwiatowym zapachu. Ekstrakt z bazylii doskonale sprawdza się w kosmetyce. Badania wykazały że, olejek bazyliowy jest skutecznym preparatem naturalnym o właściwościach antybakteryjnych, tonizujących, łagodzi stany zapalne skóry. Sprawdza się w pielęgnacji cery trądzikowej, reguluje pracę gruczołów łojowych.
Bazylia w kuchni.
Dodawana jest zarówno do potraw mięsnych, jak i warzywnych. Zioło najczęściej wykorzystywane jest w kuchni włoskiej. Bazylia świetnie komponuje się w połączeniu ze serem, z pomidorami, szpinakiem, roślinami strączkowymi, jajkami, pieczarkami. Jest wspaniałym dodatkiem smakowym jako przyprawa do pizzy, spaghetti, sałatek, zup, sosów i deserów.
Przeciwwskazania do spożywania bazylii.
- Liście bazylii spożywane z umiarem nie wywołują negatywnych skutków ubocznych, nie ma przeciwwskazań do ich spożycia.
- W przypadku osób z problemami z wątrobą, kobiet w ciąży i dzieci, bazylię powinno się jeść w umiarkowanych ilościach.
- Osoby z chorobami układu krwionośnego, z problemami krzepliwości krwi powinny stosować bazylię w rozsądnych ilościach.
- Przeciwwskazane jest spożywanie bazylii w nadmiarze przez osoby z nadciśnieniem i epilepsją. W przypadku obaw o zdrowie należy skonsultować się z lekarzem.
