Nadwaga i otyłość u dzieci najczęściej spowodowane są brakiem aktywności fizycznej i nadmierną podażą energii, ale także błędami żywieniowymi, takimi jak: brak śniadań, zbyt małe spożycie warzyw i owoców (poza frytkami), za duże porcje, wysokoenergetyczne przekąski czy nadmierna ilość cukru. Lekarze alarmują, że polskie dzieci zjadają go zdecydowanie za dużo. I nie chodzi tu o węglowodany naturalnie obecne w owocach i warzywach czy produktach zbożowych, ale o substancje słodzące dodawane do żywności, często w innej postaci niż białe kryształki, między innymi jako syrop glukozowy, kukurydziany lub słód jęczmienny.
Dodatki te możemy znaleźć prawie we wszystkich produktach, które lubią dzieci: od jogurtów, poprzez napoje słodzone, do przetworów mięsnych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca maksymalne dzienne spożycie cukru dodanego na poziomie 10 łyżeczek, tymczasem polskie dzieci zjadają go dwa razy tyle. Jak pokazuje ostatni raport opublikowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), co trzecie dziecko do ósmego roku życia spożywa napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu, a 67% nastolatków regularnie pije energetyki. Należy wiedzieć, że to napoje gazowane i słodzone oraz desery mączne, czyli słodkie bułki, pączki i ciasteczka są najbogatszymi źródłami cukrów dodanych. Nadmierne spożycie cukru sprzyja nie tylko tyciu, ale także próchnicy zębów, którą mają prawie wszystkie dzieci w Polsce (57% trzylatków, 80% sześciolatków i 90% siedmiolatków).
Trzeba wiedzieć, że w profilaktyce otyłości nie wolno zapominać o śniadaniu. Pierwszy posiłek składający się z produktów pełnoziarnistych i białka dostarczy energii na początek dnia i pozwoli uniknąć podjadania przekąsek. Przyzwyczajenie dzieci od najmłodszych lat do obecności owoców i warzyw w każdym posiłku pomoże ukształtować nawyk wybierania tych produktów także w dorosłym życiu. Aby zapobiegać otyłości u dzieci, konieczne jest także ograniczanie produktów dostarczających najwięcej kalorii, a więc wymienionych napojów słodzonych, słodkich wypieków z białej mąki oraz słodyczy. Zamiast wysokoenergetycznych przekąsek, lepiej zaproponować dziecku owoce lub deser zrobiony w domu, a słodzony napój zastąpić naturalnym sokiem lub wodą mineralną.
Pamiętajmy także o tym, iż żeby zapobiegać nadmiernemu przyrostowi masy ciała u dzieci, powinniśmy uważać, aby nie powielać posiłków, które dziecko zjadło już w przedszkolu czy szkole – zamiast drugiego obiadu wystarczy lekka kolacja. Jeden z powszechnych błędów żywieniowych to także karmienie malucha, kiedy jest zajęty zabawą czy oglądaniem bajek. W kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych dużą rolę odgrywa zwracanie uwagi na to, aby jedzenie było dla dziecka świadomą czynnością, najlepiej wykonywaną wspólnie z innymi członkami rodziny, a nie czymś przy okazji. Pamiętajmy o tym, że dzieci uczą się, obserwując nas, dorosłych. Jeśli sami najchętniej zagryzamy w biegu batonik, zamiast jeść przy stole pełny posiłek, czy podjadamy ciasteczka, żeby poprawić sobie humor, nie dziwmy się, że najmłodsi będą robić to samo, kiedy dorosną.