Czereśnie, drzewa owocowe z rodziny różowatych, spotykane w sadach, uprawach ogrodowych a niektóre odmiany w lasach liściastych i mieszanych. Botaniczna nazwa czereśni to wiśnia ptasia, wiśnia dzika. Drzewo wiśni ptasiej to jedno z najokazalszych drzew owocowych, osiągające ponad 20 metrów wysokości i najczęściej spotykane drzewo leśne. Czereśnie łatwo krzyżują się z innym gatunkami wiśni, w wyniku czego powstała odmiana wiśnio-czereśni o prawie czarnych, soczystych, słodkich owocach nazywana czerechą.
Drzewo czereśni odnalezione zostało w rejonie gór Kaukaskich. Jest to przypuszczalnie miejsce pochodzenia czereśni. Na świecie znanych jest ponad tysiąc odmian. Do końca XVIII wieku drzewka wyrastały z przypadkowo kiełkujących nasion. Na skalę produkcyjną zaczęto uprawiać czereśnie na początku XIX wieku w Anglii. W Polsce występują na terenie całego kraju, szczególnie na południu.
Uprawia się głównie odmiany o większej odporności na niską temperaturę. Wyróżniamy dwie grupy odmian. Owoce zwane „sercówkami” o miąższu miękkim i soczystym oraz „chrząstki”, owoce odporniejsze na transport, jędrne o zwartej konsystencji. Liderem w produkcji czereśni jest Turcja, a następnie Stany Zjednoczone i Chiny. Największym producentem czereśni i wiśni w UE jest Polska (75% całkowitej unijnej produkcji) Hiszpania, Włochy, następnie Niemcy, Węgry, Grecja.
Owoce czereśni w zależności od odmian mają różny kolor i smak. Im ciemniejszy kolor skórki, tym więcej przeciwutleniaczy w owocach. Odpowiednio do koloru skórki, miąższ owoców może być żółty, żółtoczerwony, czerwony lub prawie czarny.
Czereśnie to bogate źródło witamin i minerałów
- Witaminy: prowitamina A, witamina C, K, A witaminy z grupy B takie jak B1,B2,B6, kwas foliowy niacyna, ryboflawina, tiamina.
- Minerały: jod, mangan, potas, fosfor, żelazo, wapń, cynk, magnez.
- Składniki odżywcze: błonnik, białko, węglowodany, tłuszcz.
Cenne właściwości zdrowotne czereśni
- W czereśniach znajduje się duża dawka jodu (100 g/330 mg.), więcej niż w niektórych rybach morskich. Jod jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowej pracy hormonów tarczycy: tyroksyny i trijodotyroniny.
- Czereśnie korzystnie wpływają na stawy. Zawierają naturalny barwnik roślinny, cyjanidynę, który u pacjentów z chorobami zwyrodnieniowymi stawów redukuje stany zapalne i ból wywołany przez pochodną puryny (kryształki kwasu moczowego). Witamina B5 wspomaga leczenie artretyzmu.
- Znaczna ilość potasu znajdująca się w owocach czereśni poprawia pracę serca, reguluje ciśnienie krwi.
- Kwasy organiczne występujące w owocach kwaśnych, korzystnie wpływają na układ pokarmowy, pobudzają pracę trzustki. Odmiany słodsze mają działanie, moczopędne, łagodzą pracę przewodu pokarmowego.
- Kwercetyna hamuje tworzenie się nowych komórek tłuszczowych (zaburzenia otyłości).
- Antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze opóźniają biologiczne starzenie się organizmu. Naturalne substancje chronią przed nowotworami, są jednym z najważniejszych składników diety antyrakowej. Mrożone owoce nie tracą właściwości przeciwutleniających.
- Kwercetyna działa korzystnie na naczynia krwionośne, pomaga stabilizować stężenie cholesterolu we krwi oraz przeciwdziała zjawisku odkładania się cholesterolu w żyłach (jedna z głównych przyczyn miażdżycy).
- Dieta bogata w czereśnie zmniejsza problemy z erekcją.
- Owoce czereśni są źródłem naturalnej melatoniny (hormon snu).
Ciekawe przepisy z czereśnią:
- Clafoutis ciasto naleśnikowe z jagodami leśnymi
- Kompot wiśniowy ze świeżych wiśni z lodem
- Sałatka owocowa z sosem alkoholowo miodowym
Uwaga:
Ze względu na dużą zawartość błonnika, czereśnie są przeciwwskazane w chorobie Leśniowskiego-Crohna (przewlekłe zapalenie jelit). Osoby, które powinny unikać czereśni to alergicy wykazujący silne uczulenie na owoc czereśni. Nadwrażliwość związana jest z gardłem i jamą ustną, objawia się wysypką i pokrzywką jamy ustnej. Owoce czereśni jedzone w dużych ilościach mogą być ciężkostrawne, mogą też mieć działanie przeczyszczające.
