Ojczyzną limonki jest Azja Południowo-Wschodnia, Półwysep Malajski. W XVI wieku hiszpańscy i portugalscy odkrywcy i podróżnicy, z wypraw morskich przywieźli nasiona cytrusów do Ameryki Środkowej i Północnej. Komercyjnie rośliny uprawiane są w rejonie basenu Morza Śródziemnego (Włochy, Portugalia, Hiszpania), w Indiach Zachodnich, Egipcie, Meksyku, Brazylii, Peru, Argentynie, Turcji i Chinach. Limonki i cytryny to jedne z najpopularniejszych owoców na świecie. W Polsce rosną tylko niektóre odmiany.
Limetka, limona, lima, limeta kwaśna inaczej limonka (Citrus aurantifolia) to roślina z gatunku lima, rodzaj cytrusów. Limonki to niewielkie, wiecznie zielone drzewa osiągające wysokość 5 metrów. To krzewy cytrusowe o pędach pokrytych kolcami i niewielkich owocach średnicy 3-5 cm, o cienkiej, zielonej, żółtawo-zielonej lub żółtej skórce. W smaku limonka jest bardzo aromatyczna, kwaśniejsza od cytryny, nieco mniej soczysta.
Składniki odżywcze obecne są zarówno w miąższu owoców, jak i wonnej skórce. Limonka podobnie jak cytryna to bogactwo witamin, minerałów i składników odżywczych. Białka, tłuszcze, węglowodany to makroskładniki, które dostarczane są z pożywieniem. Witamina A, C, E i szereg witamin z grupy B (B1, B, B3 i B6) to ważny składnik diety, a także cenne źródło pierwiastków takich jak potas, fosfor, żelazo, magnez, miedź, cynk, soda oraz wapń.
Właściwości zdrowotne limonki.
- Cytrusy mają działanie zasadowe. Dieta zasadowa opiera się na utrzymaniu stopnia kwasowości roztworów wodnych w organizmie. Najkorzystniejsze dla skóry jest pH umiarkowanie kwaśne. Należy pamiętać, że zakwaszony organizm przyczynia się do stresu, depresji, migreny. Dieta zasadowa przywraca równowagę kwasowo-zasadową, uzupełnia niedobory ważnych witamin i mikroelementów.
- Limonka jest źródłem witaminy A, która jest niezbędna w profilaktyce chorób oczu, pozytywnie wpływa na funkcję wrażliwych na światło komórek oka, przyspiesza regenerację skóry, wpływa na wygląd włosów i paznokci.
- Wyciąg z limonki działa antyseptycznie. Jest stosowany do leczenia wysypek, infekcji skóry i ran zewnętrznych powstałych na skutek ukąszenia przez owady.
- Limetka zawiera naturalne substancje o działaniu wspomagającym układ odpornościowy. Zawiera duże ilości witaminy C, która wspiera układ immunologiczny. Dawka witaminy C polecana jest zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy narażeni jesteśmy na przeziębienia i infekcje.
- Cytrusy wspomagają skuteczność oczyszczania organizmu, odtruwają organizm z toksyn i wspomagają ich usuwanie wraz z moczem.
- Owoce cytrusowe skuteczne są w profilaktyce chorób onkologicznych.
- Witaminy C, P oraz minerały zmniejszają tendencję do tworzenia się zakrzepów, krwotoków i podnoszenia ciśnienia krwi.
- Przeciwutleniacze zawarte w soku mają właściwości obniżające poziom „złego cholesterolu” we krwi.
- Flawonoidy w limonce (bioflawonoidy) mają działanie przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe oraz przeciwzapalne. Sprawdzają się także w profilaktyce chorób układu moczowego, działają moczopędnie i oczyszczająco.
- Witaminy z grupy B wspomagają organizm przy zaburzeniach funkcji psychicznych. Potas niezbędny jest do funkcjonowania układu nerwowego. Szczególnie ważny jest dla osób chorujących na nerwicę, depresję, a także zmagających się z silnym stresem.
- Skórki limonki wykazują właściwości antybakteryjne.
Limonka w kosmetyce.
- Sok z limonki normalizuje wydzielanie sebum.
- Kwasy owocowe pomagają rozjaśnić plamy oraz przebarwienia skóry, kwasy działają oczyszczająco, lekko ściągająco, redukują świecenie twarzy.
- Ze względu na intensywny aromat, cytrusy wykorzystywane są w aromaterapii.
- Olejek limonowy wchodzi w skład kompozycji zapachowych perfum i dezodorantów. Ekstrakt z olejków eterycznych znajduje się w preparatach do mycia ciała i mydłach.
- Ze względu na silne działanie antybakteryjne cytrusy wykorzystywane są w produkcji kosmetyków przeznaczonych dla cery trądzikowej.
Aromatyczne limonki, tak jak każdy owoc cytrusowy, są doskonałym produktem w kuchni.
Przepisy na limonkę:
- Orzeźwiające lody na patyku mojito
- Orzeźwiająca lemoniada agrestowa z limonką
- Espresso Tonic – esencja kawy z gorzkim tonikiem
Idealnie nadają się do przygotowania:
- napojów, koktajli, drinków, świeżych, orzeźwiających soków,
- do przygotowania gęstych sosów, używanych w kuchni indyjskiej,
- są składnikiem niektórych marynat,
- skórka z limonki znajduje zastosowanie w przygotowaniu orientalnych potraw zwłaszcza przepisach kuchni chińskiej, indyjskiej, japońskiej i wietnamskiej.
- słodkie i wytrawne sałatki, pieczony drób, wieprzowina, ryby podawane są z sokiem z limonki.
- kwaśno-gorzka limonka podkreśla smak pikantnych potraw.
Ciekawostki o limonce
- Limonka o wadze 100 g. zawiera 30 kcal.
- Sok z limonki ze szczyptą soli, polecany jest osobom z zaparciami.
- W XIX wieku, brytyjscy marynarze otrzymywali dzienną porcję cytrusów, aby zapobiec szkorbutowi. Początkowo była, to ściśle strzeżona tajemnica wojskowa. Szkorbut był chorobą marynarzy, dieta z cytrusów dostarczała witaminę C, leczyła infekcje, krwawienie z dziąseł.
- Limonka zatrzymuje przykre zapachy, może np. pomóc zmyć intensywny zapach ryb z dłoni.
- Meksykanie używają limonki do stylizacji włosów oraz jako naturalny dezodorant.
- W Indiach popularnym owocem jest mosambi, czyli słodka limonka – słodka cytryna. Cytrusy są integralną częścią kuchni indyjskiej.
- Badania przeprowadzone przez amerykańskich naukowców wykazały, że sok z limy skutecznie niszczy bakterie E. Coli.
